Budapeşte’ye 3 günlüğüne Sziget Müzik Festivali için gitme planı yaptığımızda, akşam festivalde yapacaklarımızı düşünürken, gündüz şehir gezilerine entegre etmeyi fazlası ile istediğimiz bir konu vardı: Macar Şarapları! Macaristan ismini şarap dünyasında daha çok Amerikan ve Fransız fıçılarına alternatif olarak kullanılan Macar fıçılarından duysak da, bugüne kadar derinlemesine bir araştırma yapma şansımız hiç olmamıştı. Bu bizim için mükemmel bir keşif fırsatıydı.
Kaynak: https://tastehungary.com/journal/guide-to-hungarian-wine-regions/
Gezimizi sadece festivalle kısıtlı olacak şekilde planladığımız için, herhangi bir şarap bölgesini ziyaret edebilecek fırsatımız olmayacaktı. Bundan ötürü kısa sürede farklı üzüm çeşitleri ve farklı üretim metotlu şarapları tadabilmek adına şarap barlarını tercih ettik. Google Haritalar’da kısa bir arama yapmamızın sonucunda gözlerimize inanamamıştık. Şarap barı zenginliği konusunda Budapeşte, neredeyse Paris’le bile yarışır konumdaydı.
Kaynak: Google Maps
Yaptığımız araştırmalar sonucunda, rotamıza en uygun 5 tane şarap barı belirledik (Google Maps’e eklemek için tıklayınız) ve deneme fırsatı bulduk:
Huncutka Bite and Wine
Menüsünde ağırlıklı olarak doğal şarapların bulunduğu bir bar. Biz bu bilgiye sahip olmadığımız için mekana gittiğimizde şaraplara tereddütle yaklaştık ve şarapları denedikçe de bize çok hitap etmediğini fark ettik. Eğer ki doğal şaraplara özel bir ilginiz yoksa buraya uğramanızı pek tavsiye etmiyoruz. Burada denediğimiz 3 şarabın 2’si fazlası ile sirkemsi ve oksidatifti. Bu tarz şarapları çok tercih etmeyen bir çift olarak burası bize hitap etmedi. Menüde tadım seti yok, seçtiğiniz şarapları kadeh olarak alabiliyorsunuz. 10cl’lik kadehlerin maliyeti ortalama 4-5 euro civarında.
Tasting Table Budapest Shop
Eğer ki anlatımlı tadım deneyimi yaşamak isterseniz, burası saat 18’e kadar rezervasyonlu olarak İngilizce şarap tadımı gerçekleştiriyor. Öncesinde aramadığımız ve sayfasında da ayrıntılı bilgi bulamadığımız için bu şekilde bir tadım yapma fırsatı bulamadık. Ama çatkapı yada saat 18 sonrası gidecek olursanız da üzülmeyin, açık şişelerden kadeh olarak wine-flight satın alabilirsiniz. Şarap tadımı seçtiğiniz şarap sayısına göre değişiyor. Başında duran kişi size içtiğiniz şaraplar hakkında yine ayrıntılı bilgi veriyor. Burada 5 adet şarap tatma fırsatı bulduk ve tattıklarımızın hepsini beğendik diyebilirim. Budapeştedeki 2. favori şarap tadım noktamız burası oldu. Fiyatını not etmediğimiz için tam olarak hatırlayamasak da aklımızda kalan karşılanabilir bir tutar olduğuydu 🙂
Drop Shop Wine Bar
Burası sadece saat 17’den sonra bar olarak çalışan bir işletme, 17 öncesinde ise sadece kavdan satış yapıyorlar. Bu bilgi bizde olmadığı için tadım yapma fırsatı bulamadık.
Tokaj Wine Bar
Ağırlıklı olarak Grand Tokaj markasının şaraplarını kadeh olarak tatma fırsatı bulabileceğiniz bir mekan. Diğer barlardan en büyük farkı, çok daha geleneksel bir tasarıma sahip olması. Mekana merdiven ile inilmesi, taş duvarlar ve geleneksel dekorasyonu ile bizi adeta bir zaman yolculuğuna çıkardı. Çalışanlar yaşlı bir çift ve çok tatlılar. İngilizceleri çok iyi olmasa de yine de bir şekilde anlaşabiliyorlar 🙂 Tadım menüsü yok ama kadeh olarak servis edilen şarap sayısı çok olduğu için kendi tadımınızı kendiniz oluşturabilirsiniz. Kadehler menüde 10cl olarak bulunmasına karşın rica edip 5cl istediğiniz zaman da yarı fiyatına servis edebiliyorlar (Tabii anlaşabilirseniz:)). Fıçı seçenekli şaraplar oldukça uygun fiyatlı. Biz tatmak istediğimiz şarapları şişeden tercih ettik. 10cl’lik beyaz şaraplar 1-2 euro arası, 5 Puttonyos Tokaji Aszu 6 euro civarında idi. Tattığımız şaraplar genel olarak iyi şaraplardı. Tatlı şarapları sevmiyor olsanız bile Macaristan’ın kendine özgü stilinde olan Tokaji Aszu’larını kesinlikle pas geçmemek gerekiyor.
Champion Wine Vinarium&Gastro Boutique
Açık ara gittiğimiz en iyi şarap tadım yeriydi. Açılış saatinden hemen 1-2 saat sonra gittiğimiz için ellerinde çok fazla açık şarap yoktu ve sahibi raflarda gördüğümüz şaraplardan hangilerini istersek seçebileceğimizi söyledi. Buna aslında bayağı bir şaşırdık, ilk defa böyle bir uygulama gördük. Sayelerinde 2011-2018 arası 3 tane kırmızı şarap içme fırsatı bulduk. En son ise sahibi kendi amcası olan bir 6 Puttonyos Tokaji Aszu 2002 rekolte bir getirdi. Bütün Budapeşte gezimiz boyunca içtiğimiz en güzel şeydi diyebiliriz. Farklı çeşitlerde tadım menüleri var. Biz 5 normal + 1 Tokaji Azsu olarak ilerledik, toplam ücret 20 euroydu.
Genel Yorumlar-Notlar
Macaristan şaraplarına dair genel gözlemlerimiz ve farklı bilgiler:
- Monosepaj olarak en çok kullanılan yabancı üzüm çeşidi kesinlikle Cabernet Franc. Daha önce monosepaj olarak Cabernet Franc bu kadar çok yapan herhangi bir yer görmemiştik. Yerli beyaz üzüm çeşidi çok fazla olsa da, kırmızıda çok fazla yok. Gövdeli kırmızı şarap sorduğumuz herhangi bir yer direkt olarak Cabernet Franc öneriyor.
- Beyaz üzümlerden en beğendiğimiz Irsai Oliver oldu. Favorilerimizden olan Muscat üzümüne çok benziyor, biraz daha minerallisi olarak sınıflandırabiliriz.
- Furmint, ülkedeki en yaygın beyaz üzümlerden birisi. Genelde Aszu şaraplarında kullansalar da monosepaj halini de beğendik.
- Kadarka, ülkedeki en fazla kırmızı şarap yapılan üzüm. Kör tadımda içsem bu net bir Pinot Noir diyeceğim kadar benzerlikleri mevcut. Kesinlikle arka arkaya içilip kıyaslaması yapılmalı.
- Tokaji Aszu, tatlı şarap sevmeyen insanların bile bayılacağı bir şarap tarzı kesinlikle. İçtiğimiz 2 tanesini kıyaslarsak, 2002 yılı 6 Puttunyos olan 2014 olan 5 Puttunyos’a göre çok daha az şekerli bir tat bırakıyordu damakta. Yıllandıkça muazzam bir olgunluk gelmiş. Bütün Aszu’larda çok inceden botrysten kaynaklanan hafif bozuk üzüm tadı geliyor. Benzeri şaraplarda bu ince tat rahatsız edebiliyorken bu Aszu’larda kesinlikle rahatsız etmiyor.
- Ülke genel olarak beyaz üzüm cenneti olarak gözüküyor. İçtiğimiz farklı beyaz üzümlerin hepsi çok orjinaldi. Arany Sárfehér, Zenit ve Hárslevelű monosepajlarını birer kere içtik ve üçünün de orjinalliğine bayıldık. İçtiğinizde bu kesinlikle farklı bir üzüm diyorsunuz. Özellikle Arany Sárfehér için sonradan farklı farklı yerlere sorsak da başka örneğini bulamadık, çok az üretiliyormuş.
- Genel olarak kırmızıları çok daha zarif, orta gövdeli, tam içmeye hazır şaraplar. İçtiğimiz monosepaj Cabernet Franc ve Syrah örnekleri bu şekilde benzerdi, zarif ve yumuşak tanenlilerdi. En gövdeli diye sunulan 4’lü kupajlardan birisi bile bizim hafif diyeceğimiz şaraplar seviyesindeydi.
- Doğal şarap sevmiyorsanız genel olarak doğal şaraplardan uzak durmak lazım, tattığımız örneklerde oksidatif notalar ve sirkemsilik ön plandaydı.
Favori Şaraplar
3 günlük gezide içtiğimiz en favori şaraplarımız ise şunlar oldu:
- Monte Tokaj, Tokaji Aszú 6 Puttonyos, Furmint, 2002, Beyaz-Tatlı, Macaristan, Tokaj: Mükemmel bir burun, bal, sarı kuru ve olgun meyveler. Damak çok dolgun ve kalıcı, tatlılığı damakta hiç rahatsız etmiyor. Kesinlikle olağanüstü bir şarap. 8/10
- Havas & Timár, Franom, Cabernet Franc, 2019, Kırmızı, Macaristan, Eger: Burunda klasik bir Cabernet Franc. Siyah meyveler ve menekşe fazlası ile hissediliyor, aromalar yoğun. Damakta ise çok zarif, tanenleri çok yumuşak, fıçı hissediliyor ama baskın değil. Bitişi uzun, kompleksitesi yüksek. 7.5/10
- Gedeon Birtok, Diofas, Arany Sárfehér, 2020, Beyaz, Macaristan, Kunsag: Burunda mineralite, sarı meyveler, ıhlamur balı ve biberiye-yeşil yosun gibi otsu aromalar mevcut. Damakta çok orjinal, ıhlamur aroması baskın. İlk yudumda farklı bir üzüm içtiğinizi hissediyorsunuz. Olgun meyvelerden gelen bir tatlımsılığı var. Oldukça dengeli, bitişi uzun, aromaları yoğun ve kalıcı. 7.5/10
Macaristan şarapları ile genel yorumumuz, kesinlikle denemeye değer oldukları. İçerisinde keşfedilmeyi bekleyen bambaşka bir dünya var. Bu sürprizli gezimizin tekrarını ilerde mutlaka yapma niyetindeyiz.